Leke tedavisi ile ciltteki lekelerin oluşumuna neden olan unsurlar belirlenebilir ve nedene göre en uygun yöntemlerle söz konusu lekeler giderilebilir. Tedavi edilmek istenen cilt lekelerinin altında yatan nedene ve mevcut durumuna göre kimyasal peeling, karbon peeling, enzim peeling, fraksiyonel lazer ve farklı yöntemler tercih edilebilir.
Leke tedavisi sonuçlarının ne kadar sürede görüleceği her hasta özelinde uygulanan yönteme, lekelerin mevcut durumuna, türüne, neden oluştuğuna, yapısal özelliklere ve benzer etkenlere bağlı olarak değişebilir.
Hamilelik gibi dönemlerde yaşanan hormon değişikliklerine bağlı olarak oluşan ve melazma olarak adlandırılan lekeler çoğunlukla leke tedavisine karşı daha dirençlidirler. Hasta özelinde değişiklik göstermekle birlikte leke tedavileri çoğunlukla 3 ila 4 aylık sürelerde tamamlanır.
Leke tedavilerinin sıklıkla yaz aylarından önceki aylarda gerçekleştirilmesi önerilir, hatta leke tedavisi için en uygun zamanın kış ayları olduğu kabul edilir. Çünkü kış aylarında güneşin zararlı ışınlarına maruziyet, özellikle yaz aylarına oranla daha kısıtlıdır. Güneş ışınlarının etkisi maksimize olduğundan yaz aylarında leke tedavisi tercih edilmemelidir. Bu nedenle kış aylarında leke tedavisine başlanmış ve yaz ayları geldiğinde tedavinin tamamlanmış olmasına dikkat edilmelidir.
Cilt Lekelerinin Nedenleri Nelerdir?
Cilde rengini veren pigment, “melanin” olarak adlandırılır. Cilt üzerindeki herhangi bir bölgede melanin yoğunluğunun artması ciltte lekeler oluşmasına neden olur. Cildin bir bölgesindeki melanin yoğunluğunun normalden fazla olması metabolik, hormonal ya da çevresel nedenlerden kaynaklanabilen bir durumdur. Hamilelik ve doğum kontrol hapı kullanımı gibi vücudun hormonal dengesini değiştiren durumlar, yaş almaya bağlı olarak vücuttaki kimyasal tepkimelerde değişiklik oluşması ve güneşin zararlı ışınlarına maruz kalınması sayılabilir. Sonuç itibarıyla melanin pigmentinin normale göre farklı hareketler sergilemesi ve cildin belirli bölgelerinde yoğunlaşması sonucu cilt lekeleri ortaya çıkabilir.
Cilt Lekeleri Yeniden Oluşur mu?
Leke tedavisi kapsamında her hasta özelinde ihtiyaca ve mevcut duruma göre belirlenen farklı yöntemler uygulanabilir. Alanında uzman ve deneyimli doktorlar tarafından uygulanan yöntemler başarılı olsa da, cilt lekelerinin yeniden oluşmayacağına dair %100 garanti verilemez. Leke tedavisi ile vücuttaki lekeleri mümkün olduğunca azaltıp gidermek ve ortadan kaldırmak mümkündür. Diğer yandan cilt lekeleri metabolik, çevresel ya da hormonal etkenlere bağlı olarak oluştuğu takdirde farklı türde cilt lekeleri zaman içinde yeniden meydana gelebilir.
Özellikle tedaviye direciyle bilinen ve melazma olarak adlandırılan cilt lekeleri, güneş ışınlarının daha yoğun olduğu aylarda ve yaz mevsiminde belirginlik kazanabilir. Cilt lekelerinin tekrarlaması halinde leke tedavisi yinelenebilir. Bu sayede ciltteki ton değişikliklerine ve koyulaşmalarına müdahale edilebilir. Leke tedavisinden sonra vücutta yeni leke oluşumunu önlemek için tedavi bölgelerine titiz bir bakım uygulamak, doğrudan güneş ışınlarına maruz kalmamak ve güneş koruyucu kremleri düzenli bir şekilde kullanmak önemlidir.
Güneş koruyucu ürünlerin kullanılması son derece önemli olsa da, bu aşamada dikkat edilmesi gereken diğer bir unsur ise doğru güneş koruyucu ürünlerin seçilmesidir. Güneş koruyucu ürünler doğrudan cilt üzerine uygulandığından cilt sağlığı açısından zararlı herhangi bir bileşen barındırmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca kullanılan güneş koruyucu krem kuru, yağlı, normal, hassas, karma ve alerjik gibi çeşitli cilt tiplerinin değişebilen ihtiyaçlarını karşılayacak özelliklere sahip olmalıdır. Bu doğrultudan güneş koruyucu kremler hem fiziksel koruma sağlamalı hem de UVA ve UVB koruma özellikleri taşımalıdır.
Cilt lekeleri oluşmasına yatkın olan cilt tiplerinde en az 30 faktör güneş koruyucu kremlerin kullanımı tercih edilmelidir. Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise güneş koruyucu ürünlerin yalnızca yaz aylarında değil aynı zamanda güneş ışınlarının etkisini sürdürdüğü kış ayları da dahil olmak kaydıyla her mevsim ve her gün güzenli bir şekilde kullanılmasıdır. Yaz aylarında güneş ışınlarına doğrudan maruz kalınan süre uzadığı için güneş koruyucu ürünler 3 saatlik aralıklarla yinelenmelidir.
Leke Tedavisi Yöntemleri
Leke tedavisi daha önce belirttiğimiz üzere farklı yöntemler kullanılarak uygulanabilir. Uygulanacak tedavinin seçiminde en önemli unsurlardan biri, ciltte renk değişikliğine neden olan hücrelerin ne kadar derinlikte bulunduğudur. Lekeler derinin üst bölgelerinde koyu renklerde oluştuğunda tedavi süreci daha rahat ilerlemektedir. Daha derinlerdeki cilt lekeleri genellikle daha açık renkli görünür ve tedavi edilmesi daha zordur. Hasta özelinde gerekli görülmesi halinde farklı leke tedavisi yöntemleri kombine edilebilir. Cilt lekesi tedavileri mutlaka alanında uzman ve deneyimli doktorlar tarafından gerçekleştirilmelidir.
Lazer Tedavisi
Leke tedavisi kapsamında en sık uygulanan yöntem lazer tedavisidir. Lazer enerjisi yüksek miktarda melanin içeren leke hücrelerini hedefleme özelliğine sahiptir. Normal miktarda pigment barındıran normal deri hücreleri ise lazerin hedefi olmaz. Lazer tedavisi kapsamında dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri, tedavi edilmek istenen hedef bölgenin güneş ışınlarına maruziyet ya da bronzlaştırıcı kullanımı dolayısıyla koyulaşmamış olmasıdır. Çünkü koyulaşmış cilt bölgeleri, lazer ışınlarını absorbe ederek tedavinin etkisini azaltır. Ayrıca cildin su toplaması ve ciltte çeşitli hasarlar oluşması gibi istenmeyen durumlar yaşanabilir.
Lazerle leke tedavisi;
- Yaşlılık lekeleri, güneş lekeleri, şarap lekesi olarak adlandırılan lekelerin,
- Yaralanmaya bağlı olarak oluşan lekelerin,
- Bazı ben çeşitlerinin,
- Doğum lekelerinin,
- Lentigoların, melasmaların ve çillerin üzerinde etki sağlayabilir.
Bunların yanı sıra ito nevüs ve oto nevüs gibi doğumsal lekeleri tedavi etmek için de lazerle leke tedavisine başvurulabilir. Lazerle leke tedavisinden sonra yaşanan iyileşme süresi boyunca yani cilt normal görünümünü geri kazanana dek, güneşin zararlı ışınlarına maruziyetten kaçınılmalıdır. Cilt bakımı rutininde içerisinde alkol bulunmayan doğal temizleyici ürünleri kullanmaya özen gösterilmelidir.
Kimyasal Peeling Tedavisi
Leke tedavisi kapsamında uygulanan diğer bir yöntem ise kimyasal peeling yöntemidir. Bu prosedür kapsamında derinin epidermis olarak bilinen üst katmanı, TCA ve glikonik sit gibi kimyasal maddeler kullanılarak soyulur. Diğer yandan kimyasal peeling tam olarak leke geçirici bir prosedür değildir. Renk açma yoluyla cilde daha parlak bir görünüm kazandırma amacıyla uygulanır. Leke tedavisi kapsamında farklı yöntemlerle kombine edilebilen bir tedavi yöntemidir.
Dermapen Tedavisi
Dermapen tedavisi cilt lekelerinin tedavisi amacıyla uygulanan yöntemlerden bir diğeridir. Tedavi kapsamında ciltteki hedef bölgeye mikrokanallar açılır. Bu kanallardan geçip lekelere etki etmesi için cilt üzerine PRP ve/veya mezoterapi tedavileri uygulanabilir. Ancak cildi uyaran ve agresif tedavi yöntemleri uygulanmadan önce hasta seçimi titizlikle yapılmalıdır. Aksi takdirde cilt tekeleri nüksedebilir.
Ayrıca leke tedavileri uygulandıktan sonra gerekli önlemler alınmaz ve güneşin zararlı ışınlarına maruziyet devam edilirse, ayrıca doktorun belirtmiş olduğu devam kremleri ve koruyucular kullanılmazsa tedaviden sonra cilt lekelerinin nüksetmesi riski doğabilir.
Cilt lekeleri zamanında ve doğru yöntemlerle tedavi edilmezse, zaman içinde koyulaşabilir ve daha dikkat çekici bir hal alabilir. Melanin sentezinin engellenememesi halinde cilt lekelerinin yayılması ve büyümesi gibi estetik açıdan rahatsızlık verici durumlar ortaya çıkabilir.
Bununla birlikte hali hazırda cilt üzerinde bulunan herhangi bir lekede ani bir büyüme meydana gelir, üzerinde yara çıkar, sınırları düzensizleşir ya da kaşıntı başlarsa yapılması gereken vakit kaybetmeden bir doktora başvurmaktır.